Albo co czytać, jeśli obejrzeliście Bridgertonów i macie ochotę na więcej.

I już przeczytaliście Jane Austen, zanim wpadniecie w bagno współczesnych romansów historycznych, przeczytajcie Austen.

Niecały rok temu pisałam podobny post o romansach z akcją osadzoną współcześnie. A przy okazji o powtarzających się schematach, o tym jak bardzo czytanie romansideł jest przyjemnością obarczoną winą, o zmianie w stylu okładek. Jak widzicie, nie porzuciłam romansów w tym roku, ale zawędrowałam w trochę inne rejony.

Historylandia

Ustalmy to sobie na początek. Romans historyczny jest „historyczny” tylko z braku lepszego słowa. Pasowałby może „kostiumowy”, ale to jakoś bardziej klei się z kinem i telewizją niż literaturą. Pasuje też „pseudohistoryczny”, ale to z kolei jest złośliwe, mogę się wyzłośliwiać w tekście (zresztą ja to tak z miłości), ale nikt tak gatunku nie nazwie.

Bo te książki nie funkcjonują w rzeczywistości „historycznej”, a w jakimś magicznym romansowym uniwersum. Poszczególne autorki tworzą swoje poduniwersa, które po części przejmują zasady z tego ogólnego, a po części tworzą własne. Cel? Stworzenie jakiejś iluzji historyczności, tak żeby można było rozgrywać romantyczne historie w świecie z mezaliansami, potajemnymi ślubami, posagami, książętami, ale bez konieczności przejmowania się prawdziwymi wydarzeniami. Co tam Napoleon, musimy wydać protagonistkę za mąż (Napoleon by tylko przeszkadzał, bo trzeba by wysłać niektórych mężczyzn na wojnę, więc prawie nikt tu na wojnę nie jeździ). Jestem pewna, że brak przywiązania do historii umożliwia też masową produkcję tych powieści. Panie autorki miałyby problem z wypuszczaniem 1-2 książek rocznie, gdyby robiły przyzwoity research.

Bo zazwyczaj nie robią. Żadna ze mnie specjalistka od historii Anglii w XIX wieku, ale są w tych książkach błędy, które sama wyłapuję, w sumie tylko dlatego, że od nastolatki lubiłam Austen, inne angielskie klasyki i ich ekranizacje. Myślę, że przeciętna pisarka romansów historycznych ma mniej więcej tyle wiedzy co ja. To jest wiedza przypadkowa, karmiona popkulturą, czasem za research wystarczy pewnie im czytanie książek swoich koleżanek po piórze. Dlatego napisałam wcześniej, że te wszystkie romanse tworzą jedno wielkie uniwersum, które się samo sobą karmi i w którym wciąż i wciąż powiela się te same tropy.

Pozytywnie zaskoczyło mnie to, że większość z tych książek jest zabawna. Okładki i przynajmniej niektóre tytuły sugerują strasznie egzaltowane, pompatyczne historie, ale to mylne wrażenie. Pewnie, znajdziecie pojedyncze egzaltowane sceny, ale całość zazwyczaj jest utrzymana w takim lekkim, trochę niepoważnym tonie, niektóre powieści są otwarcie komediowe. Zdarza się, że w samej książce znajdziecie lekkie pokpiwania z gatunku. Jasne, są więc te książki bardzo powtarzalne, trzymają się kurczowo kilku zasad (książka na pewno nie skończy się zanim 1. będzie seks, 2. on jej powie, że ją kocha, 3. ona mu powie, że go kocha, 4. pokonają przeciwności losu, cokolwiek im tam autorka w ramach komplikacji akurat wymyśliła, 5. będzie ślub lub zapowiedź ślubu), ale autorki tych kiczowatych romansideł doskonale zdają sobie sprawę z tego, że piszą kiczowate romansidła. Jest w tym jakiś oddech, brak nadęcia i pretensji do bycia czymś więcej. Zatem jeśli lubicie dobrą historię miłosną, potrzebujecie czystej rozrywki, kilku godzin radosnego eskapizmu i szczęśliwego zakończenia, to romans historyczny może być tym, czego szukacie. Tylko musicie trafić na coś przyzwoitego i coś, co do Wam akurat przypasuje (ja na przykład nie mogę się przekonać do jednej z najpopularniejszych autorek gatunku, Lisy Kleypas). Na szczęście przychodzę Wam z pomocą.

Najlepsze komediowe romanse historyczne

(z tych, które czytałam :P)

Uwagi mniej lub bardziej praktyczne

Dwa razy polecam Wam drugie tomy serii, bo praktycznie zawsze te książki można traktować jako samodzielne powieści. Powieści w serii są połączone jakimś motywem – najczęściej w kolejnym tomie miłość znajdzie ktoś, kto w poprzednim kręcił się gdzieś na drugim planie. Julia Quinn w Bridgertonach albo Sarah MacLean w Love By Numbers wysyłają po kolei do ołtarza całe rodzeństwo, Lisa Kleypas w Wallflowers wydaje za mąż cztery przyjaciółki, które na balach zazwyczaj podpierają ściany, ale przysięgają sobie, że pomogą sobie nawzajem w znalezieniu mężów, a Evie Dunmore w A League of Extraordinary Women grupę sufrażystek. Jedna książka – jedna para i jedno szczęśliwe zakończenie. Kilka godzin czytania, ślubny kobierzec, koniec historii. Nie ma co się zastanawiać, czy się zejdą. Zejdą się na pewno i od razu wiadomo kto z kim.

Prawie wszystkie tego typu książki czytałam po angielsku. Kiepska literatura często znacznie lepiej sprawdza się w obcym języku. Mogę rozumieć właściwie wszystko, ale nie mam takiego językowego wyczucia, głupie frazy nie brzmią aż tak głupio, trudniej mi wyłapać anachronizmy czy językowe niezręczności. No i wiecie, zawsze można sobie powiedzieć, że się ćwiczy język… :P Ja już się tak nie łudzę, ale tak tylko podpowiadam. Po polsku większość tych autorek wydaje Amber (Prószyński ma Lisę Kleypas). I tam jest chyba straszny chaos.

Szczerze nie znoszę oryginalnych okładek. Nie wiem, jak Amber to robi, ale ich okładki są jeszcze brzydsze. Tytuły są kiczowate i często bardzo powtarzalne (myślę, że wszystkie autorki romansów historycznych święcie wierzą, że jeśli nie użyją słowa duke w tytule co trzeciej książki, to świat się skończy), ale Amber potrafi przetłumaczyć je tak, żeby były jeszcze głupsze i jeszcze bardziej nierozróżnialne. Po buszowaniu na Goodreads zdarzało mi się wchodzić na Lubimy czytać i Legimi, żeby sprawdzić, co jest wydane po polsku. I jestem totalnie zagubiona, bo jak mam się domyślić na przykład, że A Rogue By Any Other Name to Przyjaciel z dzieciństwa (by any other name, indeed…), że The Governess Game to Ich gwiazdy, a To Sir Philip, with Love to Oświadczyny? Na najnowszym wydaniu tego ostatniego jest wprawdzie duży napis Bridgertonowie u góry, ale Brigdertonowie to osiem książek i wyobraźcie sobie, że oświadczyny są w każdej jednej. Poza tym ja najchętniej czytałabym przez Legimi, a ebooki są dostępne bardzo randomowo. Chociaż nie, może rządzi tym prosta zasada, zazwyczaj ta książka, którą ja chcę przeczytać, jest akurat niedostępna. No więc ja odpuszczam próby czytania tego po polsku. Nie odradzam i wiem, że nie wszyscy mają możliwość czytania w oryginale, zresztą nie sprawdzałam, kto wie, może tłumaczenia są przyzwoite. Trzeba też przyznać – te książki są regularnie i dość sprawnie wydawane w Polsce. Różnie bywa ze wznowieniami, ale jeśli sięgnięcie po Quinn, Dare, MacLean czy Kleypas, nie powinniście mieć problemu z niedoborem lektur. Ale polecam nie mieszać sobie w głowie korzystaniem równocześnie z Goodreads i polskich stron.

Romanse historyczne są jak świąteczne ciasto. Ciasto nie jest zdrowe, ale jest słodkie, dobre i sprawia przyjemność. Jeden kawałek nie zaszkodzi. Tylko że potem chcesz kolejny i kolejny, chociaż wiesz, że nie powinnaś. Możesz poprzestać na tym jednym kawałku. A możesz objeść się za bardzo i potem żałować. Mnóstwo radości mi te książki sprawiły, czytałam je szybko i intensywnie. Tylko już od jakiegoś czasu czuję przesyt, a jakoś nie mogę przestać, jest w tym coś strasznie i wręcz niezdrowo uzależniającego.

Na ucieczki od rzeczywistości polecam. Tylko dawkujcie ostrożnie.

---

Powiedzcie mi, czy ktoś kojarzy coś takiego w polskich realiach? Nie wojenne smęty, nie sentymentalne melodramaty, chciałabym, żeby było lekko (nie tylko z czytaniem, ale też w tonie), uroczo i dowcipnie. Byłabym wdzięczna za podpowiedzi. Naprawdę, jedyne, co przychodzi mi do głowy to Rodziewiczówna. Na pewno nie wszystko i wiem, że ona pisała z perspektywy sobie współczesnej, ale takie Między ustami a brzegiem pucharu właściwie trafia w dziesiątkę tego, o co mi chodzi. Jakieś pomysły?